De koelkast is een van de meest gebruikte apparaten in huis. Hij draait dag en nacht en zorgt ervoor dat we altijd iets vers bij de hand hebben. Toch krijgt de koelkast vaak minder aandacht dan hij verdient. Pas wanneer er een verdachte geur hangt, een plakkerige plek opduikt of producten sneller bederven dan normaal, realiseren we ons dat een schoonmaakbeurt broodnodig is. Maar hoe pak je dat nu het best aan? We geven je een complete, praktische en vooral haalbare gids om je koelkast grondig en efficiënt schoon te maken.
Waarom is het zo belangrijk om je koelkast regelmatig schoon te maken?
Sommige bacteriën gedijen prima bij koelkasttemperaturen. Denk aan Listeria, een bacterie die ernstige voedselinfecties kan veroorzaken en voor kwetsbare groepen zelfs gevaarlijk kan zijn. Voedingsmiddelen laten ook vaak onzichtbare restjes achter: kruimels, sausvlekjes, lekkend vleesvocht, bedorven groente en ga zo maar door.
Redenen genoeg dus om je koelkast regelmatig schoon te maken. Het houdt niet alleen je voedsel langer vers, maar helpt ook om energie te besparen.
Maak je koelkast leeg
De eerste stap om een koelkast grondig schoon te maken is simpel: je moet ze leegmaken. Haal alle producten eruit en zet ze desnoods in een koelbox of op een koele plek als het buiten koud genoeg is. Gooi producten weg waarvan de houdbaarheidsdatum verstreken is of die er niet meer fris uitzien. Neem eventueel een foto vóór je de koelkast leeghaalt. Zo kun je makkelijk terugzien waar alles stond.
Schakel de koelkast uit
Voor een grondige schoonmaak is het verstandig om de koelkast even uit te zetten. Dat bespaart energie en maakt het veiliger om met water en schoonmaakmiddelen aan de slag te gaan. Bij moderne koelkasten kun je soms ook alleen de koelruimte uitschakelen, terwijl het vriesvak gewoon blijft draaien.
Haal alle losse onderdelen eruit
Haal planken, glazen plateaus, groentelades en deurvakken eruit. Maar opgelet: laat ze eerst even op kamertemperatuur komen. Veel stijve kunststoffen en glas kunnen namelijk barsten wanneer ze in heet water worden gelegd terwijl ze nog koud zijn.
Reinig de losse onderdelen in een sopje van warm water en een milde allesreiniger. Spoel ze goed na en laat ze drogen. Een beetje schoonmaakazijn in het spoelwater helpt om vervelende geuren te neutraliseren.
Reinig de binnenkant
Gebruik voor de binnenkant een sopje van warm water met een mild reinigingsmiddel of een natuurlijke mix van water en schoonmaakazijn. Vermijd agressieve producten zoals chloor of schuurmiddelen: ze kunnen de coating beschadigen en geurtjes achterlaten die later in je eten trekken.
Werk van boven naar beneden. Zo voorkom je dat druppels en vuil over reeds schoongemaakte plekken lopen. Besteed extra aandacht aan hoekjes en randjes, de rails van de groentelade, de deurrubbers en het afvoergaatje. Veel koelkasten hebben achterin een klein afvoergaatje waar condenswater naartoe loopt. Dat gaatje kan verstopt raken met kruimels, schimmel of etensresten. Gebruik een wattenstaafje of het speciale stokje dat sommige merken meeleveren om het gaatje voorzichtig vrij te maken. Een verstopt afvoergaatje veroorzaakt waterplassen op de bodem van de koelkast, en dat wil je natuurlijk voorkomen.
Droog alles grondig af
Voordat je de onderdelen terugplaatst, is het belangrijk dat alles volledig droog is. Vocht in de koelkast zorgt voor sneller bederf van producten en creëert een ideale omgeving voor bacteriën.
Verwijder nare geurtjes
Een goed schoongemaakte koelkast ruikt meestal fris, maar soms blijven geurtjes achter. Hiervoor bestaan gelukkig enkele simpele huismiddeltjes:
- Een open bakje zuiveringszout of 'baking soda' absorbeert geurtjes.
- Een schoteltje met wat koffiedik heeft hetzelfde effect.
- Citroen- of limoenschijfjes geven een frisse geur, maar absorberen minder goed.
Vervang deze geurvreters om de paar weken.
Zorg voor een slimme indeling
Nu je koelkast schoon is, kun je alles terug rangschikken op een logische manier. Zo kun je makkelijker vinden wat je nodig hebt en voorkom je dat producten achteraan vergeten worden. Denk aan de volgende indelingstips:
- Bovenste plank: restjes, zuivel, kant-en-klaarmaaltijden.
- Midden: gekoelde dranken, geopende potten en smeersels.
- Onderste plank: vlees en vis (hier is het het koudst).
- Groentelade: groenten en fruit.
- Deurvakken: sauzen, drank, eieren
Hoe vaak moet je je koelkast eigenlijk schoonmaken?
- Wekelijks even checken op vlekken en eventuele producten die over datum zijn.
- Deurrubbers: 1 keer per maand reinigen en insmeren.
- Grote schoonmaak: elke 2 tot 3 maanden.
Extra tips voor een langdurig frisse koelkast
Wil je je koelkast langdurig fris houden, dan loont het om etensresten altijd goed luchtdicht op te bergen. Zo voorkom je niet alleen nare geurtjes, maar ook dat smaken zich met elkaar gaan vermengen.
Verwijder in ieder geval meteen gemorste melk, een lek pakje vlees of een plakkerige saus, anders zou dit wel eens voor hardnekkige geurtjes kunnen zorgen. Let er ook op dat de temperatuur van je koelkast stabiel blijft tussen de 3 en 5 graden Celsius; dat is ideaal voor zowel versheid als voedselveiligheid. En zet warme gerechten nooit direct in de koelkast: ze laten de binnentemperatuur stijgen, waardoor andere producten sneller bederven en de koelkast meer energie moet verbruiken om weer af te koelen.
Het schoonmaken van je koelkast hoeft geen vervelende klus te zijn. Met een gestructureerde aanpak en een beetje regelmaat blijft je koelkast fris, hygiënisch en efficiënt. Bovendien bespaar je op de lange termijn voedsel, energie en vooral een hoop ergernis!
