Zwoele zomeravonden, een goedgevulde tafel en een gezellige club mensen: buiten eten is vaak het hoogtepunt van het seizoen. Totdat je nét je vork in de pastasalade hebt geprikt en er een bromvlieg z’n rondjes boven je bord komt draaien. Of erger nog: je tapt een drankje in en er dobbert al een wesp in het glas. Buiten eten is leuk, maar het trekt onvermijdelijk ook ongenode gasten aan. Gelukkig is daar wél iets aan te doen.
In dit artikel lees je hoe je met een beetje voorbereiding en slimme keuzes het buitenkoken én eten insectvriendelijk houdt — zonder gebruik van gif of overdreven gedoe.
Waarom zijn insecten zo dol op jouw buitenkeuken?
Voor we beginnen: het is goed om te snappen waarom insecten zich massaal melden zodra jij je buitenstoelen neerzet. Vliegen, wespen en mieren worden vooral aangetrokken door:
- Sterke geuren, zoals gegrild vlees, zoete drankjes en fruit
- Vochtige plekken, zoals morsend ijswater of een lek in de regenton
- Restjes en kruimels die blijven liggen op tafel of op de grond
Ook het tijdstip speelt een rol. Wespen zijn actiever vanaf de late ochtend tot in de namiddag. Muggen komen juist graag tijdens het vallen van de avond. Door daar slim op in te spelen, kun je al veel overlast voorkomen. Ook salie werkt goed en is ideaal voor kleinere balkons of om te verbranden bij het schemeren
De voorbereiding: dit kun je al doen vóór je buiten eet
Een goede buitenmaaltijd begint in de basis met een slimme opstelling. Denk aan:
1. Kies de juiste plek in je tuin
Zet je eettafel niet pal naast de afvalcontainer, composthoop of een bloeiende vlinderstruik. Dat lijkt vanzelfsprekend, maar juist geurige bloemen en organisch afval trekken veel insecten aan. Ook vochtige plekken zoals vijvers kunnen zorgen voor muggenoverlast.
Kijk ook eens waar de wind vandaan komt. Een licht briesje is een natuurlijke vijand van vliegende insecten. Zet je tafel dus niet in een windstille hoek.
2. Werk met natuurlijke afweermiddelen
Sommige planten houden insecten op afstand. Zet bijvoorbeeld potten met:
- Citroengeranium (Pelargonium graveolens): ruikt sterk naar citroen en houdt muggen op afstand
- Rozemarijn en lavendel: geuren die wij lekker vinden, maar waar muggen en vliegen niet van houden
- Basilicum en munt: handig voor in de keuken én ze weren vliegjes
Op een balkon of dakterras werken deze kruiden net zo goed. Salie kun je zelfs verbranden bij het schemeren — de rook verjaagt muggen effectief.
Tijdens het eten: zo houd je de rust aan tafel
Zodra iedereen zit, begint het echte werk. Hoe voorkom je dat je constant moet wapperen of wespen uit je glas vist?
Dek slim af
Gebruik glazen stolpen of katoenen food covers (met gaas) om salades, fruit en andere gerechten te beschermen. Bij een picknick of op de camping doen koffiefilters ook prima dienst als glasdeksel: prik er een rietje doorheen en je bent klaar.
Voor drankjes zijn er siliconen drinkcovers of dekseltjes met een opening voor een rietje — die voorkomen dat wespen meevliegen in je limonade.
Geen suikerfestijn op tafel
Wespen zijn gek op frisdrank, cocktails en fruit. Serveer zoetigheden daarom pas op het laatst. Of kies voor alternatieven met minder aantrekkingskracht, zoals spa rood met komkommer of citroenwater zonder suiker.
Volgens Arnold van Vliet, bioloog aan de Wageningen Universiteit, helpt het ook om zoet eten af te schermen of koel te bewaren:
“Wespen zijn vooral op zoek naar suiker én eiwitten. Door eten koel te houden en meteen af te dekken, geef je ze minder kans.”
Zet alternatieve lokplekken neer
Wespen kun je weglokken door op een andere plek in de tuin een bakje limonade neer te zetten — minstens 10 meter van de tafel af. Zo geef je ze een ‘betere’ optie.
Daarnaast kun je een nep-wespennest ophangen: een opgevulde papieren zak of speciaal namaaknest. Wespen zijn territoriaal en mijden plekken waar al een nest lijkt te zitten.
Let op: dit werkt vooral in het voorjaar en niet altijd even effectief.
Zorg voor luchtbeweging
Insecten zijn slechte vliegers bij wind. Een simpele tafelventilator of staande ventilator kan al wonderen doen — zeker op windstille avonden. Zo blijft het fris én insectvrij. Blijf wel rustig bewegen; wild slaan naar insecten, vooral wespen, werkt vaak averechts.
Na het eten: opruimen is écht belangrijk
Laat gebruikte borden niet te lang staan en ruim restjes direct op. Spoel lege flessen af voordat je ze in de recyclingbak gooit. Veeg de tafel schoon en laat geen kruimels achter — vooral als je buiten een kleed hebt liggen.
Gebruik een afsluitbare bak voor etensresten en zorg dat de afvalzak niet open blijft staan.
Handige accessoires die kunnen helpen
Een paar praktische hulpmiddelen maken het buiten eten een stuk relaxter:
- Citronellakaarsen: werken matig, maar kunnen helpen als geurondersteuning
- Insectenschermtenten: hangende gaaskoepels voor boven de eettafel, handig bij veel vliegen
- Oplaadbare tafelventilatoren: klein, stil en effectief tegen muggen
- Buitenlampen met warm/geel LED-licht: minder aantrekkelijk voor insecten dan fel of blauw licht
Let op: elektronische vliegenvangers of insectensprays zijn schadelijk voor bijen en nuttige insecten. Gebruik ze alleen als het écht niet anders kan.
En als je gaat koken buiten?
Buiten koken (of dat nu op een barbecue, kampeerbrander of Green Egg is) vraagt extra aandacht:
- Zet ingrediënten pas op het laatste moment buiten
- Gebruik gesloten bakken voor vlees en salades
- Veeg gemorste saus of sappen direct op
- Laat sauzen en dressings niet open staan — vooral eiwitrijke producten zoals mayonaise zijn geliefd bij vliegen
Wat werkt juist níét?
Er doen nogal wat mythes de ronde. Deze trucs kun je beter overslaan:
- Koffiedik verbranden: veel rook, weinig effect
- Koperen munten in water: geen enkel bewijs dat het werkt
- Knoflook eten: muggen laten zich er niet door afschrikken, je tafelgenoten misschien wel
Extra slimme hacks voor balkon, camping of picknick
Voor wie mobiel eet of weinig ruimte heeft, zijn deze trucs handig:
Persoonlijke verzorging
- Gebruik geurloze zonnebrand en parfum: kokos en vanille trekken juist insecten aan
- Smeer verdunde kruidnagelolie op je huid: natuurlijk alternatief voor DEET (vooraf testen op huidgevoeligheid)
Slimme oplossingen voor buiten
- Koffiefilters als glasdeksel (camping/picknick)
- Tafelkleden inspuiten met verdunde eucalyptusolie
- Hang een kleine spiegel of oude CD op voor reflectie die wespen in de war brengt
- USB-geurdiffuser met citroenolie of tea tree (werkt prima met een powerbank)
- Hang een transparant douchegordijn op een balkon of dakterras als wind- en insectenscherm
Tot slot: accepteer een beetje natuur
Buiten eten betekent nu eenmaal dat je midden in de natuur zit. Een paar insecten horen daar bij. Maar met een beetje voorbereiding hoef je niet de hele avond te wapperen of je bord te bewaken.
Rust, sfeer en lekker eten — dat smaakt beter zonder vlieg in je salade.
Veelgestelde vragen
1. Helpt wierook tegen muggen?
Sommige soorten wierook (zoals citronella of eucalyptus) kunnen helpen om muggen op afstand te houden, maar het effect is tijdelijk en beperkt. Het werkt vooral als onderdeel van een bredere aanpak.
2. Is een elektrische vliegenmepper effectief?
Ja, voor individuele insecten werkt een elektrische vliegenmepper goed. Maar het voorkomt niet dat ze blijven komen. Combineer dit dus met preventieve maatregelen zoals afdekken en geurbarrières.
3. Kun je buiten eten onder een parasol zonder insecten?
Een parasol biedt schaduw en houdt soms insecten op afstand, maar is geen garantie. Kies voor parasols met een gaasdoek of hang er een muskietennet over voor extra bescherming.
4. Hoe lang blijven citronellakaarsen werken?
Een citronellakaars werkt alleen binnen een straal van ongeveer één meter en zolang hij brandt. Ze zijn dus vooral geschikt voor kleine tafels of als ondersteuning bij andere maatregelen.
5. Kun je insecten weghouden met ultrasone apparaten?
Er is weinig wetenschappelijk bewijs dat ultrasone apparaten effectief zijn tegen muggen of wespen. In de praktijk blijken ze meestal niet goed te werken.
Lees ook: Muggen in huis? Alles wat je moet weten én doen (ook de hacks die écht werken)
