Je kent het wel. Je ligt eindelijk lekker in bed, ogen dicht, bijna in dromenland… en dan: zzzzzzzz. Eén mug. Eén irritant gezoem. En ineens ben je klaarwakker, met je hand op je voorhoofd en een slipper in de aanslag.
Hoe komen ze binnen? Waarom jou? En vooral: hoe krijg je ze weg? In dit artikel zetten we alles op een rij. Niet de standaard “zet een klamboe op”-tips, maar echt álles wat we weten over muggen. Wat werkt, wat complete onzin is, én welke hacks zelfs op Instagram de moeite waard zijn.
Waarom zijn muggen überhaupt bij jou thuis?
Muggen zijn niet dom. Ze komen niet zomaar je huis binnen, ze volgen sporen. Als je ademt, beweegt, zweet of gewoon leeft, geef je geur en warmte af. Precies wat een mug wil. Vooral de vrouwtjesmug is uit op bloed – dat heeft ze nodig om haar eitjes te ontwikkelen. Mannetjes leven vooral van nectar en zijn dus niet zo'n probleem.
Wat muggen aantrekt:
- Je adem – met name de CO₂ die je uitblaast
- Je huidgeur – door melkzuur en zweet (sommige mensen zijn aantrekkelijker dan anderen)
- Je warmte – muggen pikken temperatuurverschillen op
- Beweging – ja, zelfs dat telt mee
Onderzoek van het Radboudumc bevestigt dat muggen vooral reageren op een combinatie van CO₂ en huidgeur. Dus nee, je hebt geen ‘zoet bloed’ — je ruikt gewoon lekker… voor een mug dan.
Wanneer zijn muggen actief?
De klassieke huissteekmug (Culex pipiens) laat zich vooral 's avonds en 's nachts zien. Maar de Aziatische tijgermug, die steeds vaker in Nederland opduikt, is ook overdag actief. Vooral bij warm, vochtig weer.
Ze komen vooral binnen in de maanden mei t/m september, afhankelijk van het weer. Na een natte lente en een warme zomer explodeert de populatie.
Hoe komen ze binnen?
Ook als je geen plens water in je woonkamer hebt staan, kan jouw huis een vijfsterrenhotel zijn voor muggen. Dit zijn de populairste toegangsroutes:
- Open ramen en deuren (duh)
- Ventilatieroosters zonder gaas
- Was die buiten heeft gehangen (larven kunnen meeliften)
- Plantenschotels of regenwater in de tuin
- Via je huisdieren (ja, echt)
En als je ’s avonds het licht aandoet en de ramen open hebt staan, nodig je ze zélf uit.
Muggen weren: de meest effectieve manieren
Horren zijn je beste vriend
Horren voor ramen én deuren zijn verreweg het effectiefst. Een goed passende hor, strak gespannen en zonder gaten, houdt muggen gewoon buiten. Geen glamour, wel rust.
Ventilatoren in de slaapkamer
Muggen kunnen niet goed vliegen in sterke luchtstromen. Zet een ventilator naast je bed en je hebt ineens een windtunnel tussen jou en hun landingsbaan. Bonus: je slaapt er vaak ook nog lekkerder door.
Stilstaand water? Niet in jouw tuin (of huis)
Muggenlarven groeien in water – zelfs een klein laagje in een bloempot is al genoeg. Check wekelijks:
- Schotels onder bloempotten
- Gieters
- Regengoten
- Kinderbadjes
- Lekbakken onder de koelkast
- Emmers die je ‘even’ vergeten bent
Tip: strooi koffiedik in bloempotschotels of dakgoten. De cafeïne is dodelijk voor larven.
Slimme geuren die muggen niet trekken
Citronella is bekend, maar werkt alleen dichtbij en tijdelijk. Wat beter werkt:
- Eucalyptus citriodora (PMD): wetenschappelijk bewezen effectief
- Lavendel: werkt licht, ruikt lekker, maar is geen wondermiddel
- Kruidnagel met citroen: Instagram-favoriet, enig effect als je het dichtbij zet
Let wel: etherische oliën kunnen irriterend zijn voor huisdieren of baby's. Gebruik ze dus met beleid.
Planten met een afwerende geur
In huis of op je balkon:
- Basilicum
- Rozemarijn
- Citroenmelisse
- Goudsbloem
Ze verjagen muggen niet compleet, maar helpen mee én staan leuk. Een soort anti-muggenstijl.
Muggen bestrijden: als ze er al zijn
De flesval met gist en suiker
Deze DIY klassieker werkt verrassend goed. Je hebt nodig:
- Een plastic fles
- Gist, warm water en suiker
Knip de fles doormidden, giet het mengsel erin, plaats de bovenkant omgekeerd terug (als trechter) en klaar. De gist maakt CO₂ aan – muggen denken dat je ademt, vliegen erin en komen er niet meer uit.
Elektrische muggenvangers
De betere varianten combineren UV-licht met een aanzuigventilator. Hang ze in een hoek van je kamer, niet te dicht bij jezelf (anders trek je ze eerst naar jou toe).
Goedkope versies zonder ventilator werken matig. En die ouderwetse knetterapparaten? Beter voor fruitvliegjes dan muggen.
Elektrische vliegenmepper: het racket
Simpel en direct. Zeker als je al ligt te zweten in bed en het gezoem je gek maakt. Let wel: mik niet op gordijnen of planten. Been there, regret that.
Diervriendelijker omgaan met muggen?
Niet iedereen wil muggenslachtoffers maken. Fair enough. Wat dan wel?
- Ultrafijne klamboes – het liefst geïmpregneerd, maar ook zonder zijn ze effectief
- Mug vangen met een glas en papier – kost wat oefening, maar het kan
- Anti-muggenraamstickers met geur – sommige bevatten etherische olie die muggen niet fijn vinden
- Balkon vol planten – beter iets minder tegels, iets meer kruidige geur
Wat je beter kunt laten
Er is veel onzin op het internet. Even een kleine realitycheck:
- Ultrasone muggenverjagers – klinkt hightech, maar werkt niet (bron: Consumentenbond, 2023)
- Vitamine B1 slikken – leuk geprobeerd, geen wetenschappelijk bewijs
- Knoflook eten – je stinkt, maar muggen blijven komen
- Bier drinken – maakt je juist aantrekkelijker voor muggen
Expertadvies van bioloog Bart Knols
Volgens muggenexpert Bart Knols (bioloog en schrijver van Mug) gaat het niet om hoeveel je slaat, maar om hoe slim je voorkomt.
“Mensen richten zich vaak op muggenbestrijding als het al te laat is. Maar het begint bij voorkomen. Één bloempot met water in je tuin kan al een muggenfabriek zijn.”
Knols wijst ook op het gevaar van overmatig gebruik van sprays: muggen worden resistenter. Bestrijd dus gericht, en niet dagelijks met gif.
En als je toch geprikt bent… wat helpt tegen de jeuk?
Tja. Te laat. Je bent geprikt. Misschien wel drie keer, en natuurlijk net op je enkel of dat ene plekje op je rug waar je nét niet bij kunt. Maar: niet krabben! (Ja, we weten het, makkelijker gezegd dan gedaan.)
Wat wel helpt:
- IJsblokje of koude lepel – verkoelt direct en remt de zwelling
- Aloë vera gel – kalmeert de huid en werkt ontstekingsremmend
- Zalf met menthol of lidocaïne – verkoelend en verzachtend, verkrijgbaar bij elke drogist
- Bite away (elektronisch warmtestiftje) – werkt met hitte, klinkt eng, maar het stopt de jeuk binnen 1 minuut
- Azijn of citroensap – zuur neutraliseert het muggenspeeksel en kalmeert de huid, maar niet bij open wondjes
Ouderwetse tip van oma: tandpasta (de witte variant, geen gel). Droogt uit en verkoelt, maar werkt vooral tijdelijk.
Wat je beter niet doet:
- Krabben (ja, we zeggen het nóg een keer)
- Alcohol of parfum opsmeren – irriteert je huid extra
- Warme föhn erop – werkt even, maar kan je huid beschadigen
En als je echt gevoelig bent voor muggenbeten en flinke bulten krijgt, kun je ook overwegen om antihistaminetabletten in huis te halen. Die remmen de allergische reactie en werken snel. Vraag bij twijfel je apotheker.
Veelgestelde vragen over muggen
Waarom krijg ik altijd meer muggenbulten dan anderen?
Sommige mensen ademen meer CO₂ uit of hebben een huidgeur waar muggen gek op zijn. Ook je hormonen en genen spelen een rol.
Helpt het als ik het licht uitdoe?
De meeste muggen jagen vooral op geur, niet op licht. Licht trekt ze wel aan als ze buiten zijn, maar zodra ze binnen zijn, maakt het minder uit.
Zijn er muggen die overdag steken?
Ja. Vooral de Aziatische tijgermug is overdag actief. Die steekt snel, fel, en meerdere keren achter elkaar.
Kan ik met een klamboe alle muggen buiten houden?
Ja, mits de klamboe goed afsluit, geen gaten heeft en je er niet tegenaan ligt. Anders prikken ze er gewoon doorheen.
Kunnen muggen zich in huis voortplanten?
Alleen als er stilstaand water is. Denk aan plantenpotten, lekkende leidingen of een verstopte doucheput.
