Kookluchtjes kunnen absoluut verleidelijk zijn, maar dat geldt meestal maar voor even. De noodzaak van een goed ventilatiesysteem zal dan ook duidelijk zijn. Zeker als de keuken in open verbinding staat met de woonkamer of andere ruimtes in huis.
Nieuwe woningen zijn tegenwoordig vaak voorzien van een woningbreed ventilatiesysteem: het zogenaamde WTW-systeem, wat staat voor Warmte Terug Winning. Een speciale ventilatormotor zuigt via luchtkanalen en ventilatieroosters vervuilde lucht weg uit onder meer de keuken. De hoeveelheid is te regelen met een regelknop. Handig zou je denken, maar mechanische ventilatie alleen is meestal niet voldoende om de lucht te verversen tijdens het koken. Daarvoor is echt een wasemkap nodig. Deze voert de vieze luchtjes linea recta naar buiten. Aan keuze geen gebrek anno 2009 en dat geldt niet alleen voor de modellen en uitvoeringen, maar ook wat betreft de technische capaciteiten. We beginnen met het eerste element.
Elk keukenontwerp vraagt om een ander model kap. Daarom zijn er eilandschouwen in alle soorten en maten. Sommige zijn nauwelijks als dusdanig te herkennen omdat ze bijvoorbeeld de optiek van een designlamp hebben. Wie liever geen kap boven zijn kookeiland heeft, wordt op zijn wenken bediend met zogenaamde werkbladschouwen die bijvoorbeeld geheel in het werkblad verzonken kunnen worden en dus alleen zichtbaar zijn als ze worden gebruikt. Ook wat betreft wandschouwen hebben de designers zich de afgelopen jaren uitgeleefd: er is een duizelingwekkende keuze. Het design is dus de minste zorg: er is altijd wel een uitvoering te vinden die naadloos in het keukenontwerp past. En zo niet, dan is er nog maatwerk mogelijk. De techniek vraagt meer aandacht want daarmee staat of valt het gebruiksgemak.
De standaard afzuigkap heeft een interne motor en een afvoerkanaal: de motor zuigt de vervuilde lucht aan langs een vetfilter. Hierna wordt de gefilterde lucht via het afvoerkanaal naar buiten geleid. Afzuigkappen met een externe motor hebben als voordeel dat je ze nauwelijks hoort, geen onbelangrijk aspect nu de keuken vaak ook een woonplek is. Een recirculatiekap zuigt vet, kookluchtjes en vocht af met behulp van een koolstoffilter. Voordeel is dat er bij dit systeem geen afvoer nodig is. Wel moeten de soms kostbare filters geregeld worden gereinigd of zelfs vervangen. Nadeel van deze techniek is dat de kookdampen niet naar buiten worden afgevoerd en er bij onvoldoende ventilatie vocht in huis kan achterblijven.
Nieuw zijn de systemen zonder vetfilter. Het zogenaamde aero performance systeem is gebaseerd op aloude natuurwetten. Als je lucht via een smalle opening aanzuigt, versnel je de luchtloop. Zorg je er dan tevens voor dat de lucht een paar keer boogvormig wordt gedraaid, dan worden de vervuilde deeltjes door middel van middelpuntvliedende kracht uit de lucht geslingerd waardoor ze in een roestvrijstalen reservoir kunnen worden opgevangen. Geen vetfilter betekent minder weerstand en dus minder geluid en een betere benutting van de motorcapaciteit.
Voor alle systemen geldt: hoe krachtiger de motor, hoe groter het luchtreinigende effect doorgaans is. De capaciteit van het afzuigsysteem dient als basisregel tien keer - en bij gebruik van bijvoorbeeld een grill, friteuse of wokbrander zelfs twintig keer - de inhoud van de betreffende ruimte per uur te kunnen verversen. Bij een grote of open keuken ligt dit nog genuanceerder. Er zijn trouwens ook afzuigkappen met sensoren die de afzuigkracht automatisch instellen. Berekenen welke capaciteit waar nodig is, is iets om aan de expert over te laten. Datzelfde geldt voor de installatie. Hoe goed een kap of motor ook is, als het afvoerkanaal niet op de kap is afgestemd of andersom, functioneert een en ander niet naar behoren.
