Houtstapelbouw

In houtrijke landen als Scandinavië, Groenland, Canada, Siberië, Japan en de Verenigde Staten wordt logbouw of houtstapelbouw al eeuwenlang toegepast. In Nederland is deze bouwmethode nog relatief onbekend. Er zijn nog maar enkele bedrijven op dit terrein actief. Maar dat kon wel eens veranderen. Houtstapelbouw ofwel logbouw is in feite de oervorm van alle bouwmethoden: door het stapelen van houten balken (logs) ontstaan solide wanden die bestand zijn tegen de extreemste weersomstandigheden. Natuurlijker bouwen en wonen kan bijna niet. Niet voor niets neemt de belangstelling voor deze in Nederland nog relatief onbekende bouwmethode toe. In de eerste plaats vanwege de uitstraling. Hout blijft nu eenmaal tot de verbeelding spreken. Is het niet voor de constructie van onze woning, dan op zijn minst voor het interieur: voor vloeren, deuren en kozijnen of voor meubels. Maar ook op andere punten scoort deze manier van bouwen met hout goed. In verhouding met standaard bouwmaterialen als steen en beton is voor de productie van hout weinig energie nodig. De groei gaat tenslotte vanzelf. Alleen het transport en de verwerking in de fabriek vragen bij de productie om energie. Restmateriaal kan op tientallen manieren worden gebruikt, er gaat dus nauwelijks iets verloren. Bouwen met hout past dus bij een verantwoord milieubeheer. Vanzelfsprekend geldt het bovenstaande alleen als er geen roofbouw wordt gepleegd - zoals in tropische wouden helaas nog steeds het geval is - en er dus sprake is van verantwoord bosbeheer, waarbij kappen en herbebossing in evenwicht zijn.

Hout beschikt van nature over uitstekend isolerende eigenschappen. Door met goed op elkaar aansluitende balken te werken, ontstaat als vanzelf een perfect binnenklimaat. De isolatiewaarde kan met eenvoudige middelen fors worden verhoogd, bijvoorbeeld door een isolerende laag tussen binnen- en buitenwanden. Al met al kan dit een besparing van tot wel veertig procent op de verwarmingskosten opleveren. Hout werkt bovendien vochtregulerend. Teveel aan luchtvochtigheid wordt opgenomen en bij drogere perioden weer aan de omgeving afgestaan. Kortom: een prima uitgangspunt voor een gezond leefklimaat. Voor een duurzaam resultaat is het natuurlijk belangrijk dat met goed passende en trekvrije balken wordt gewerkt. In de moderne logbouw worden daarom gelamineerde logs toegepast, waarbij meerdere houten delen tegen elkaar worden gelijmd. Bijkomend voordeel van deze techniek is dat minder dikke bomen nodig zijn om een bepaalde balklengte en -dikte te kunnen bereiken. En dat voorbehandeld hout beter tegen de inwerking van vocht (rot) en ongedierte is beschermd.

Anders dan bij houtskeletbouw is het hout bij logbouw letterlijk het basismateriaal. Het meest in het oog springende aspect zit m dan ook in het visuele: bij logbouw blijf je het hout goed zien, zowel buiten als binnen. Overigens kunnen beide bouwvormen ook in combinatie worden toegepast. Net als bij andere prefabricage methoden is de snelle bouwtijd een van de grote voordelen. Het casco is doorgaans binnen vier tot zes weken klaar. Wie houten vloeren, wanden en plafonds teveel van het goede vindt, kan de wanden vanzelfsprekend ook met plaatmateriaal aftimmeren en dat van een laag verf, sierpleister of bijvoorbeeld keramische tegels voorzien. Eigenlijk is er maar één nadeel: logbouw vergt meer onderhoud dan een met baksteen afgewerkt huis. Het houtwerk moet zo nu en dan van een nieuwe laag verf worden voorzien om het in optimale conditie te houden.